Żona, mama, córka, przyjaciółka, współpracowniczka, szefowa, czy po prostu dobry i wrażliwy człowiek? Współczesny świat stawia przed kobietami wiele wyzwań i wymaga odnalezienia się w wielu rolach jednocześnie.
Ważniejsze jest jednak to, jak same kobiety postrzegają swoje najważniejsze życiowe role. Na to pytanie odpowiadają badanie i raport „Siła Kobiet. Jakie są współczesne Polki?” zrealizowane przez Mobile Institute. Mama i żona to najważniejsze role, na jakie wskazują respondentki. Co ciekawe w odpowiedziach w ogóle nie pojawiła się rola córki.
Najważniejsze życiowe role, czyli żona i mama
Na liście najważniejszych dla Polek wartości niezmiennie jedno z najwyższych miejsc zajmuje rodzina. Obok zdrowia, jest to wartość wskazywana zawsze jako najważniejsza w życiu. Nie dziwi więc fakt, że Polki zapytane o to, jaka jest ich najważniejsza życiowa rola, najczęściej mówią o byciu matką i żoną. Duże znaczenie roli żony i partnerki w oczach Polek potwierdza również fakt, że jedynie 8% badanych internautek, które są singielkami, zadeklarowało, że nie chce wychodzić za mąż. Mówiąc o swojej roli kobiety bardzo rzadko odnosiły się tylko do siebie lub do szerszej społeczności niż najbliższa rodzina. Pojawiły się także stwierdzenia, że ta najważniejsza rola, to po prostu bycie dobrym człowiekiem.
Warto zaznaczyć, że wspominając o rodzinie, najczęściej kobiety mają na myśli tę, którą same założyły. Mniej ważne wydają im się relacje z rodziną dalszą, a nawet z rodzicami. Jako bardzo ważne określiło je jedynie 30% badanych, w tym 28% kobiet. Taka relacja istotna jest przeważnie dla najmłodszych Polek oraz dla kobiet dojrzałych z pokolenia X. Relacja mama-córka ma najmniejsze znaczenie dla “xenialek” i “milenialek” czyli dziewczyn w wieku 25-46 lat. Zaskakujące jest również, że z odpowiedzi na pytanie o autorytety wynika, że dla 35% Polek mama nie jest osobą, od której one czegokolwiek się nauczyły. Dla 65% mama to źródło wiedzy o życiu, prowadzeniu domu, szacunku do innego człowieka. Z drugiej zaś strony co czwarta Polka nie wie, co najważniejszego jako mama przekazałaby swojej córce.
Mama – tak, ale…
Rola mamy jest wymieniana przez Polki, które posiadają dzieci, jako najważniejsza, często nawet przed rolą żony. Z drugiej strony, posiadanie dziecka, nie jest już tak oczywistą dla Polek potrzebą. Jak mówią statystyki GUS oraz deklaracje zebrane w badaniu “Siła Kobiet” – Polki decydują się obecnie przeważnie na jedno dziecko. Te zaś, które dzieci nie mają, wskazują wiele powodów stojących za tą decyzją i nie jest to wcale najczęściej kariera. W przeprowadzonym badaniu, kobiety, które nie mają dzieci, najczęściej wskazały, że decyzję o posiadaniu dziecka na razie odkładają na przyszłość (18%). Niewiele mniej (14%) wskazało, że po prostu nie mają takiej potrzeby. 11% internautek, które nie mają dzieci, przyznało, że nie znalazły odpowiedniego partnera, a 9% zadeklarowało, że dzieci nie lubią. 40% badanych kobiet nie chciała jednak w ogóle udzielić odpowiedzi na to pytanie, co może wskazywać, że jest to dla Polek delikatny i osobisty temat.
Ciekawe wyniki można zauważyć patrząc na to, do którego pokolenia należą badane internautki. Kobiety z pokolenia X (45-55 lat) otwarcie wskazują, że zrezygnowały z posiadania potomstwa głównie ze względu na brak potrzeby ich posiadania (42%). Karierę jako powód podało jedynie 18%. Kobiety młodsze, należące do pokolenia Millennials (25-36 lat), podkreślały natomiast często, że chciałyby mieć dzieci, jednak utrudnia im to brak odpowiedniego partnera. Stosunkowo najczęściej takie deklaracje padają też ze strony kobiet mieszkających w miastach największych (16%) i małych (14%). Kariera i rozwój osobisty są ważnym, jednak nie najważniejszym czynnikiem wpływającym na odkładanie decyzji o posiadaniu dzieci. Polki stoją raczej na stanowisku, że nie powinno im się kazać wybierać między rodziną a karierą, bo obydwie rzeczy są dla nich ważne (65%).
Lepiej w “teamie”, ale solo też damy radę
Współczesne Polki w zdecydowanej większości chciałyby wyjść za mąż. Nie oznacza to, że obawiają się samodzielności i niezależności. Aż 83% z internautek jest zdania, że poradziłyby sobie bez partnera w życiu. 45% zauważa, że taka sytuacja byłaby trudna, jednak nie widzą powodu, aby nie dać sobie rady. Dodatkowo, 17% kobiet zdecydowanie wskazuje, że same także byłyby szczęśliwe. Ta pewność siebie dotyczy przede wszystkim kobiet z pokolenia Millennials (25-36 lat) oraz Xennials (37-46 lat). Najczęściej obawy co do swojej samodzielności mają Polki zamieszkujące duże miasta. Co ciekawe, to mieszkanki wsi wydają się pewniejsze siebie. Najczęściej to one przyznają, że byłaby to sytuacja trudna, ale dałyby sobie radę (58%). Jedynie 11% z nich deklaruje, że raczej nie poradziłyby sobie bez partnera.
W kręgu przyjaciółek
Przyjaźń jest ważną wartością w życiu kobiet, a przyjaciółka – rolą. Najczęściej Polacy wskazują, że mają jednego lub 2-3 przyjaciół. Jednak porównując kobiety i mężczyzn w tym aspekcie, widać, że liczba przyjaciół deklarowana przez kobiety jest znacząco większa. Z drugiej strony to mężczyźni są “bardziej wybredni” jeśli chodzi o wybór przyjaciół. Cenią tych przyjaciół, którzy mają więcej cech, takich jak otwartość, empatia, lojalność, czy wspólne zainteresowania.
Co ciekawe, kobiety często przyznają, że przyjaciółki są dla nich nawet ważniejsze niż partner. Do stawiania przyjaciółek ponad męża czy partnera przyznało się 41% Polek. Najczęściej dotyczy to kobiet z pokoleń Xennials i Old Millennials, a zaraz za nimi – Young Millennials. Jest to z kolei zachowanie obce zdecydowanej większości kobiet z pokolenia X (92%) i kobietom należącym do pokolenia Silver Power. Najczęściej płeć przyjaciela nie ma dla Polek znaczenia (41%). Dość często jednak wolą przyjaźnić się z innymi kobietami (35%), a jedynie 24% preferuje utrzymywać przyjacielskie relacje z mężczyznami. Mężczyzn jako przyjaciół wolą za to zdecydowanie dojrzałe Polki z pokolenia X. Co ciekawe, zarówno mężczyźni jak i kobiety zapytani o to, czy wierzą w przyjaźń damsko-męską, raczej zaprzeczają (76% i 66%).
Dyskusja ekspertów
Choć same wyniki badania wydają się bardzo ciekawe, wielkim walorem przedsięwzięcia Mobile Insitute są dyskusje ekspertów w ramach webinarów. Wziąć w nich mogą osoby, które zarejestrowały się na webinar. Dyskutujący przy okazji ostatniego z nich zwrócili uwagę nie tylko na wielozadaniowość kobiet, ale też na to, że kobiety zazwyczaj mają więcej celów, a więc i potrzebują do ich osiągnięcia więcej czasu. Trudno im przyznać, że są już wystarczająco dobre i kompetentne. Być może jest to powód, dla którego Polki mają problem zarówno z proszeniem o podwyżkę, jak i samą chęcią awansu.
Kobiety bardziej boją się porażki i tu eksperci zaakcentowali ciekawy wątek: o ile chłopców uczymy, że w życiu są sukcesy i zdarzają się porażki, to jednak dziewczynki mają być idealne i nie ponosić porażek. A przecież wzorce przeżywania porażki nie jako wstydu, ale doświadczenia, nauki i wzmocnienia dziewczynki muszą czerpać z domu i z rodziny.
Kobiety (dziewczynki) głównie są chwalone, kiedy wykonują stereotypowo kobiece role. Często też kobiety nie mogą liczyć na pełne wsparcie i zrozumienie najbliższych w kwestii rozwoju zawodowego. Często, mimo dobrych chęci, kariera kobiety przerasta partnera psychicznie. Ten wątek pojawia się m.in. w bardzo poprawnym politycznie duńskim serialu “Rząd”.
Większe ambicje
Kobiety są ciekawsze świata: więcej czytają, poświęcają swój czas na rozwój nie tylko zawodowy, ale i personalny. Pracują nad umiejętnością komunikacji z partnerem i z otoczeniem. Chcą być wolne, niezależne, same o sobie stanowić i mieć ku temu stworzone warunki: w domu, w rodzinie, którą zakładają, w firmie, w społeczeństwie. Samostanowienie pociąga za sobą jeszcze jedną ważną rzecz: brak konieczności tłumaczenia się z własnych decyzji i wyborów. Decyzja o pójściu do pracy lub pozostaniu w domu nie powinna być odczytywana jako “poświęcenie”, ale jako wolny wybór. Ileż razy słyszymy, że “poświęciła się dzieciom” albo “poświęciła się karierze”. Co ciekawe, takich sformułowań nie używamy w stosunku do mężczyzn!
W dyskusji pojawiło się też zagadnienie, jak Polki wypadają na tle innych nacji. I tu ciekawostka: pod względem odsetka kobiet zajmujących kierownicze stanowiska jesteśmy na 2. miejscu w Unii Europejkiej (po Niemcach), a na 9. miejscu na świecie. Polska jest również w europejskiej czołówce pod względem liczby firm, które pozostają w rękach kobiet. Warto tu przywołać argument historyczny: w PRL było nie tylko przyzwolenie na pracę kobie, była to absolutna konieczność, aby rodziny w ogóle mogły się utrzymać.
Czego możemy się spodziewać za 10 lat?
Badania pokazują, że w najbliższej dekadzie na rynek pracy na świecie wejdzie ponad 1 mld kobiet. Jest to siła porównywalna tylko z impaktem otwarcia Chin na inne gospodarki. Kobiety już mają ponad 70% wpływu na dokonywanie wyborów i zakupów na rynku. To jest siła gospodarcza, która w najbliższym 10-leciu może okazać się kluczowa.
Na koniec warto wspomnieć o swoistym zachwianiu równowagi dostrzegalnym już teraz, które niekoniecznie dobrze przysłuży się kobietom. Widzimy bowiem zachwianie równowagi wspierania: mamy silne kobiece bohaterki w bajkach, kreskówkach, filmach, promocję siły kobiet i ich możliwości, a nie o to przecież chodzi, aby mężczyźni mieli czuć się zwolnieni ze swoich ról czy słabsi. Warto już teraz pomyśleć o równowadze wsparcia zanim znów zachwycimy się kolejnym kongresem, zjazdem, konferencją, eventem czy publikacją typu “girl power”.
Życzmy sobie, aby zachowana została równowaga między kobietami i mężczyznami, bez przegięć ideologicznych w jedną lub drugą stronę.
Zaproszenie na kolejne webinary
Już 10 listopada 2020 odbędzie się kolejny z cyklu webinarów towarzyszących premierze raportu “Siła Kobiet. Jakie są współczesne Polki?”. Podczas webinaru “Kobiety pistolety” porozmawiamy o pracy i finansach współczesnych kobiet.
Link do rejestracji: https://app.livewebinar.com/938-329-507/3982ee08c64492f212f47ed5ee747290
Ostatni webinar zaplanowany jest na 17 listopada 2020: Polki w swoim ciele – samoakceptacja, dbanie o siebie, wygląd, moda
Link do rejestracji: https://app.livewebinar.com/663-420-871/de7398e8a3e847665d2aea58cb1287dc
Raport „Siła Kobiet” powstał na podstawie szeroko zakrojonego badania, w którym zebrano opinie ponad 1600 internautów, z czego ponad 1000 stanowiły kobiety. W ramach badania zostało zadanych ponad 170 różnorodnych pytań. Przy tworzeniu kwestionariusza badawczego oraz analizie wyników brały udział ambasadorki projektu i eksperci. Pytania do badania zgłosiły również w ramach akcji #kobietypytająkobiety internautki. Raport jest dostępny do pobrania na stronie: https://mobileinstitute.eu/kobiety
Partnerami projektu są Unum, Grupa Maspex, Naturativ, SEPHORA, Risk Made in Warsaw, Sieć Przedsiębiorczych Kobiet, Fundacja Kobiety Bez Diety oraz Kobiety e-biznesu.
Źródło: mat. prasowe Mobile Institut
Fot. gł.